التهاب ستون فقرات سبب ایجاد کمردرد در افراد می شود که تجربه ای آزار دهنده به دنبال دارد. درد التهابی که در ستون فقرات ایجاد می شود معمولا در اطراف و یا خود کمر بروز می کند. با این حال می توان ادعا کرد که در هر بخش از ستون فقرات که دارای یک مفصل بزرگ باشد احتمال بروز التهاب بالا است. التهاب در ستون فقرات را می توان نوعی آرتروز ستون فقرات دانست که با حساسیت و ورم یک یا چند مفصل همراه است. التهاب ایجاد شده در این بخش از بدن زندگی عادی و روزمره فرد را دچار اختلال می کند. زیرا فرد در انجام اعمالی مانند نشستن، جابجا کردن وسایل و حتی خوابیدن با مشکل جدی روبرو می شود.
چه عواملی سبب بروز التهاب ستون فقرات می شوند؟
التهاب ستون فقرات و درد ناشی از التهابی کمر را می توان نوع واکنش التهابی در بدن تلقی کرد. به این معنی که سیستم ایمنی بدن به طور اشتباهی مفاصل ستون فقرات را مورد حمله قرار می دهد. درد ایجاد شده به دلیل حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به ستون فقرات باعث اسپوندیلیت آنکیلوزان می شود که این عارضه را می توان نوعی آرتروز دانست. گفتنی است که درد ایجاد شده در ناحیه کمر احتمالا بعد از پاسخ التهابی حاد و همچنین به دنبال آسیب یا عفونت های ستون فقرات ایجاد می شود. از دیگر دلایل ایجاد چنین عارضه ای بروز حساسیت در چندین مفصل ستون فقرات می باشد.
دلایل بروز اسپوندیلیت انکیلوزان چیست؟
شایع ترین دلیل ایجاد التهاب ستون فقرات اسپوندیلیت آنکیلوزان یا حمله سیستم ایمنی بدن به مفاصل ستون فقرات است. چنین حالتی خود بنا به دلایلی در بدن ایجاد می شود که شامل موارد ذیل می باشند.
- التهاب مفصل میان کمر و باسن
- آرتریت یا واکنش به عفونت
- عفونت در فضای میان مهره ها یا دیکشیت
- پسوریازیس یا راش پوستی
- عفونت غشای طناب نخاعی یا اراکنوئیدیت
- بیماری کرون و کولیت اولسراتیو یا التهاب روده
علائم التهاب ستون فقرات یا کمردرد التهابی
از جمله رایج ترین نشانه های التهاب ستون فقرات می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- احساس سفتی در کمر بعد از بیدار شدن از خواب
- کاهش درد کمر بعد از انجام ورزش
- بروز کمر درد پیش از ۴۰ سالگی
- به طول انجامیدن درد کمر تا بیشتر از ۳ ماه
- درد و تورم انتقالی به مفاصل دیگر مانند قلب، ریهها و چشمها
- تجدید درد و افزایش شدت ان در اواخر شب و اوایل صبح
- حساسیت به لمس در ناحیه پایین ستون فقرات یا لگن
- بروز درد در ناحیه وسط باسن
- شروع تدریجی کمر درد وقت و بی وقت و خمیدگی کمر
- کاهش و یا رفع درد کمر با مصرف داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
- شروع تدریجی کمردرد شدید همراه با تب، لرز و خستگی
نحوه تشخیص التهاب ستون فقرات
پیش از هر چیز باید گفت که بهترین راه برای تشخیص التهاب ستون فقرات مراجعه به روماتولوژیست یا پزشک متخصص طب داخلی است. زیرا این پزشک دارای تخصص لازم جهت تشخیص و درمان بیماریهای التهابی استخوانها، عضلات و مفاصل تخصص می باشد.
نحوه تشخیص بیماری التهاب ستون فقرات نیز به این ترتیب است که ابتدا پزشک اقدام به معاینه فیزیکی بیمار می نماید. سپس آزمایش خون و تصویربرداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن، عکس با تشدید مغناطیسی (MRI)، اسکن استخوان و سایر آزمایشات را تجویز می کند. با این حال یکی از مطمئن ترین راه ها برای تشخیص کامل التهاب در ستون فقرات تصویربرداری از مفصل SI است. لازم به ذکر است، در صورت وجود نشانگر ژنتیکی HLA-B27 در آزمایش خون بیمار میتواند نشان دهنده کمردرد اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد.
راه های درمان التهاب ستون فقرات
راه های بسیاری وجود دارند که به کمک آن ها می توان از شدت التهاب ستون فقرات کاسته و سبب کاهش علائم و در نتیجه درمان آن شد. برخی از این راه های درمانی عبارتند از:
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از اولین و بهترین روش های درمانی جهت کنترل و درمان عارضه التهاب در ستون فقرات است. انجام حرکات و نرمش ها توسط بیمار که توسط فیزیوتراپیست ارائه می شوند به درمان این بیماری کمک شایانی می کنند.
دارو
استفاده از انواع داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، ناپروکسن ایبوپروفن و استامینوفن می توانند در کاهش درد کمر ناشی از التهاب در ستون فقرات تاثیر گذار باشند. همچنین در کنار این داروها پزشک داروهای رفع التهاب را نیز برای بیمار تجویز می کند.
خواب با کیفیت و کافی
در این نوع درمان داشتن خواب کافی و با کیفیت به بیمار توصیه می شود. زیرا داشتن خواب منظم باعث کاهش التهاب در کمر و ستون فقرات می شود.
پیروی از یک رژیم غذایی مناسب
رعایت رژیم غذایی مناسب و سالم می تواند به کاهش دردهای ناشی از التهاب در کمر یا ستون فقرات کمک کند. استفاده از برخی ادویه ها که به نوعی داروی گیاهی به حساب می آیند تاثیر فوق العاده ای در کاهش علائم این بیماری دارند. دارچین، سیر، فلفل قرمز، زردچوبه و زنجبیل از جمله این ادویه هستند. علاوه بر آن افراد مبتلا به این بیماری بهتر است از گوشت قرمز، دانههای آفتابگردان، آجیل و مواد غذایی حاوی امگا ۳ نیز به وفور استفاده کنند. زیرا ترکیبات موجود این مواد غذایی به خوبی قادر به رفع کمردردهای التهابی می باشند.
جراحی:
به طور کلی از روش جراحی جهت برداشتن تودههای استخوانی و کاهش و همچنین رفع فشار از روی مفاصل درگیر استفاده می شود. معمولا پزشک روش جراحی را به عنوان آخرین مرحله و در صورت عدم جواب دهی روش های فوق برای درمان این بیماری در نظر می گیرد.
عوارض کمر درد ناشی از التهاب ستون فقرات
کمر دردهایی که به دلیل ایجاد التهاب ستون فقرات بروز می کنند سبب بروز عوارضی جدی در افراد می شوند. از جمله این که درد کمر مزمن بوده و اغلب شب ها افراد را بی خواب می کند. همچنین احساس ضعف، خشکی و گرفتگی در زمان انجام فعالیت های روزانه و برخاستن از خواب در فرد ایجاد می نماید. دیگر عوارض خطرناک این عارضه شکستن مهره های کمر در صورت عدم درمان به موقع می باشد. علاوه بر آن درد ناشی از این بیماری با گذشت زمان بیشتر خواهد شد.
نکات کلیدی در خصوص کمر درد التهابی
در رابطه با التهاب ستون فقرات می توان به دو نکته بسیار مهم و کلیدی اشاره کرد. اول این که نشستن و خوابیدن های طولانی مدت باعث تشدید درد در ناحیه کمر و ستون فقرات می شود. همچنین تشخیص این نوع عارضه بسیار دشوار می باشد. زیرا علائم آن بسیار شبیه به بیماری های اسکلتی و فیبرومیالژیا می باشد. در نتیجه لازم است جهت تشخیص مناسب به یک پزشک متخصص و با تجربه مراجعه شود. کمردردهای این چنینی که به دلیل التهاب در ستون فقرات رخ می دهند با انجام فعالیت و ورزش تسکین پیدا کرده و با عدم تحرک و استراحت شدت پیدا می کنند.
جمع بندی
با توجه به موارد ذکر شده در خصوص التهاب ستون فقرات لازم است جهت تشخیص و درمان آن سریعا اقدام کرد. زیرا عدم درمان سبب بروز عوارض خطرناک و بعضا غیر قابل جبران خواهد شد. در صورت اقدام به درمان در مراحل اولیه ایجاد عارضه می توان آن را با روش های درمانی ساده و غیر تهاجمی درمان کرد. این در حالی است که عدم اقدام به موقع باعث استفاده پزشک از روش های درمانی سخت، طولانی مدت و تهاجمی خواهد شد.