جراحی و آندوسکوپی مغز روشی جدید است؛ که به وسیله ی آن سلول های سرطانی و تومورهای مغزی را از بین می برند. تفاوت این روش، با روش های قبلی جراحی تومور مغزی، که به جراحی های مغز بار معروف هستند؛ این است؛ که در این شیوه دیگر نیازی به شکافتن جمجه ی بیمار برای خارج کردن تومور نیست. در جراحی های معمولی نیاز است؛ جراح منطقه ی وسیعی از پوست سر و جمجه را بشکافد و پس از پیدا کردن مکان دقیق تومور، آن را با ابزارهای خاصی خارج و یا تخلیه نماید. جراحی آندوسکوپی مغز جزء رویکردهای درمانی جدید بوده؛ و می توان به وسیله ی آن به راحتی انواع تومورهای بدخیم و خوش خیم را از بین برد و آسیب ها و اختلالات بافت مغزی را درمان نمود.
- عدم نیاز به شکافتن جمجمه: در روشهای سنتی، جراح باید منطقه وسیعی از پوست سر و جمجمه را شکافته و سپس تومور را با ابزارهای خاص خارج کند. اما در جراحی آندوسکوپی، این فرآیند با حداقل تهاجم و بدون نیاز به شکافتن جمجمه انجام می‌شود.
- دقت بالا: با استفاده از ابزارهای پیشرفته آندوسکوپی، جراح قادر است به طور دقیق موقعیت تومور را شناسایی کرده و آن را به طور مؤثر خارج کند.
- کاهش آسیب به بافت مغزی: این روش به کاهش آسیب‌های بافت مغزی و اختلالات مربوطه کمک می‌کند و بهبودی سریع‌تری را به همراه دارد.
- درمان تومورهای بدخیم و خوش‌خیم: جراحی آندوسکوپی مغز می‌تواند برای درمان انواع تومورهای بدخیم و خوش‌خیم به کار رود، که این امر باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران می‌شود.
تومور مغزی چیست و چه علائمی دارد؟
تومور مغزی چیست؟ گاهی اوقات به وجود آمدن اختلال در روند تقسیم های سلولی بافت مغز، باعث می شود؛ که این سلول ها به طور بی رویه ای تقسیم شوند و مجموعه ای از سلول های غیرطبیعی را به شکل یک توده در بافت مغز ایجاد کنند. این توده ها یا از نوع بدخیم و سرطانی هستند و یا از نوع خوش خیم و غیر سرطانی می باشند. در هر صورت ادامه ی رشد این سلول ها باعث ایجاد فشار در داخل جمجه و آسیب به بافت مغز می گردد؛ که این شرایط می تواند زندگی فرد را تهدید کند. بنابراین باید سریعا نسبت به برداشتن این توده ها اقدام نمود. مراجعین عزیز می توانند جهت گرفتن ویزیت از دکتر مرشد با شماره تماس های درج شده در وب سایت تماس حاصل نمایند.
تومورهای مغزی دارای دو نوع اولیه و ثانویه می باشند یا به عبارتی تومورهای مغزی خوش خیم و بد خیم. نوع اولیه ی تومور های مغزی که معمولا خوش خیم هستند؛ پس از به وجود آمدن در مغز، در آن باقی می مانند و نمی توانند به اندام های دیگر جا به جا شوند. نوع ثانویه این تومورها می توانند به بافت ها و اندام های دیگر رفته و در آن جا به رشد خود ادامه دهند. این توده ها به دلیل بدخیم بودن باید سریعا توسط جراح مغز و اعصاب جراحی شده و برداشته شوند.
علائم این تومورها به مکان رشد و سایز آن ها بستگی دارد. برخی از این تومورها مستقیما به بافت مغز حمله می کنند و آن را از بین می برند. ولی برخی دیگر به بافت ها و اندام های اطراف خود مثل شبکیه چشم فشار وارد می کنند و باعث اختلال در عملکرد آن ها می شوند. برخی از علائم این تومورها عبارتند از: استفراغ، بروز تغییرات و اختلالاتی در بینایی مانند تار شدن دید، سردرد مداوم، اختلال در عملکردهای ذهنی، اختلال در حرکات بدنی، ضعف در قسمت هایی از صورت و اندام های مختلف
جراحی و آندوسکوپی مغز چگونه انجام می شود؟
جراحی و آندوسکوپی مغز، از روش های کم تهاجمی و جدید برای برداشتن تومورهای مغزی و درمان آسیب های مغزی است. این جراحی امکان شناسایی و درمان انواع تومورهای موجود در اعماق مغز را، بدون استفاده از روش های سنتی و باز گذشته فراهم می کند.
در جراحی آندوسکوپی مغز، یک لوله نازک و باریک به نام آندوسکوپ از طریق بینی یا با استفاده از یک یا دو شکاف کوچک در جمجمه به داخل مغز وارد می‌شود. این لوله به دوربینی مجهز است که تصاویر و ویدیوهای دقیقی از منطقه مورد نظر در مغز روی یک مانیتور نمایش می‌دهد. این ویژگی به جراح مغز و اعصاب این امکان را می‌دهد که محل تومور یا بافت آسیب‌دیده را به‌طور دقیق مشاهده کرده و از ابزارهای تخصصی برای حذف تومور و ترمیم بافت آسیب‌دیده استفاده کند.
نقش تصویرسازی سه بعدی در برنامه ریزی جراحی‌های پیچیده مغز
در جراحی‌های مغزی، دقت و برنامه‌ریزی دقیق بسیار اهمیت دارد، زیرا هر خطا می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به بافتهای حیاتی مغز شود. استفاده از تصویرسازی سه‌بعدی (۳D) در برنامه‌ریزی جراحی‌های پیچیده مغز یک تحول بزرگ در حوزه پزشکی است که به جراحان کمک می‌کند تا با دقت بیشتری برنامه‌ریزی و عمل جراحی را انجام دهند.
چگونگی استفاده از تکنولوژی‌های سه بعدی در جراحی مغز
تصویرسازی سه‌بعدی از داده‌های MRI و CT استفاده می‌کند تا مدل دقیقی از مغز بیمار ایجاد کند. این مدل‌ها به جراحان امکان می‌دهند که نقشه‌برداری دقیق‌تری از ساختارهای مغزی انجام دهند و قبل از عمل، مراحل جراحی را به‌طور کامل شبیه‌سازی کنند. این شبیه‌سازی به جراحان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند محل دقیق تومور، آنوریسم یا سایر ضایعات مغزی را شناسایی کرده و از آسیب به نواحی حیاتی مغز جلوگیری کنند.
مزایای استفاده از تصویر سازی سه بعدی در جراحی‌های مغز
تصویرسازی سه‌بعدی یکی از فناوری‌های پیشرفته‌ای است که به طور قابل توجهی در جراحی‌های مغز و اعصاب به کار گرفته می‌شود. این تکنولوژی باعث افزایش دقت، کاهش خطرات جراحی و بهبود نتایج درمانی می‌شود. در ادامه به مزایای اصلی استفاده از تصویرسازی سه‌بعدی در این نوع جراحی‌ها اشاره خواهیم کرد:
۱. افزایش دقت جراحی
تصویرسازی سه‌بعدی مغز به جراحان این امکان را می‌دهد که نواحی مختلف مغز را با دقت بیشتری بررسی کنند. با این فناوری، جراحان قادرند نقشه‌ای دقیق از مسیرهای عصبی، رگ‌های خونی، تومورها و ضایعات تهیه کنند. این سطح از جزئیات به بهبود دقت در تصمیم‌گیری‌ها و حرکت‌های جراحی کمک می‌کند و از آسیب به نواحی سالم مغز جلوگیری می‌کند.
۲. کاهش خطرات جراحی
با استفاده از مدل‌های سه‌بعدی دقیق، خطرات جراحی مغز به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد. جراحان می‌توانند نواحی حساس و مهم مغز را شناسایی کرده و از برخورد تصادفی به این مناطق جلوگیری کنند. این موضوع به کاهش خطرات مرتبط با جراحی مغز مانند آسیب به رگ‌های خونی یا مسیرهای عصبی حساس کمک می‌کند.
۳. برنامه‌ریزی بهتر برای جراحی‌های پیچیده
جراحی‌های پیچیده مغز معمولاً نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و تحلیل دقیق مسیرهای جراحی هستند. با استفاده از تصویرسازی سه‌بعدی، جراحان می‌توانند قبل از جراحی تمامی سناریوها و مسیرهای ممکن را بررسی کرده و بهترین روش جراحی را انتخاب کنند. این کار به بهبود نتایج جراحی و کاهش ریسک‌های ناشی از تصمیم‌گیری‌های حین جراحی کمک می‌کند.
۴. کاهش زمان جراحی
داشتن یک نقشه سه‌بعدی دقیق از مغز به جراحان کمک می‌کند که زمان جراحی را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهند. این کاهش زمان به معنای کاهش خطرات مربوط به مدت زمان طولانی جراحی است و می‌تواند عوارض جانبی مرتبط با طولانی شدن جراحی را کاهش دهد.
موارد استفاده از تصویر سازی سه بعدی در جراحی‌های مغز
- تومورهای پیچیده مغز: در جراحی تومورهای مغزی که در نزدیکی مناطق حیاتی قرار دارند، تصویرسازی سه‌بعدی می‌تواند به جراح کمک کند تا با دقت بیشتری تومور را برداشته و نواحی سالم را محافظت کند.
- آنوریسم‌های مغزی: برای درمان آنوریسم‌های پیچیده و یا در دسترس نبودن آن‌ها به روشهای سنتی، تصویرسازی سه‌بعدی به جراحان اجازه می‌دهد که قبل از جراحی، مسیرهای عروقی را به‌طور کامل شبیه‌سازی کنند.
- عمل‌های جراحی بیدار مغز: در این نوع جراحی‌ها که بیمار بیدار است و جراح نیاز به تعامل با بیمار دارد، تصویرسازی سه‌بعدی به جراح کمک می‌کند تا محل دقیق نواحی مربوط به حرکت، گفتار یا حافظه را قبل از جراحی شناسایی کند.
عوارض جراحی و آندوسکوپی مغز
آندوسکوپی و عمل جراحی تومور مغزی، مانند هر عمل جراحی ممکن است؛ عوارض و مشکلاتی را برای بیمار به همراه داشته باشد. بنابراین اطلاع یافتن بیمار از این عوارض احتمالی می تواند به آماده شدن او نسبت به شرایط احتمالی بعد از عمل کمک زیادی کند. برخی از این عوارض احتمالی عبارتند از:
- بروز عفونت در محل برش و یا داخل مغز
- به وجود آمدن اختلالات دائمی و یا موقتی در عملکردهای حرکتی و حسی مثل حافظه، بینایی، حرف زدن، هماهنگی، تعادل و…
- لخته شدن خون
- بروز خونریزی
- ایجاد تورم
- بروز تشنج
- رفتن در کما
- سکته کردن
اگرچه این عوارض احتمالی بعد از عمل خیلی نادر هستند و به ندرت پیش می آیند. اما نیاز است؛ که بیمار و پزشک هر دو از این خطرات احتمالی اطلاع پیدا کنند تا جلوی به وجود آمدن مشکلات جدی بعدی گرفته شود. روش جراحی آندوسکوپی مغز به دلیل ورود آندوسکوپ از طریق بینی به داخل مغز، نسبت به روشهای قدیمی جراحی باز مغز، همراه با درد بیشتری برای بیمار می باشد. و ممکن است باعث تحریک ناحیه بینی و احساس درد ناخوشایندی برای بیمار شود. اما این دردها گذرا و موقتی می باشند و خیلی زود بعد از عمل برطرف می شوند. در جراحی باز مغز، از بیهوشی عمومی استفاده شده و قسمتی از جمجمه و پوست سر شکافته می شود؛ در نتیجه بیمار بعد از به هوش آمدن ممکن است احساس درد کمتری داشته باشد. البته در روش آندوسکوپی به دلیل این که بخیه و شکافی برای ترمیم شدن وجود ندارد دوره ی درمان همراه با درد کمتری است و خیلی سریع تر و راحت تر طی می شود.
جراحی و آندوسکوپی مغز چه مزیت هایی دارد؟
این روش مزیت‌های بی شماری برای بیماران دارد. این روش، نسبت به روشهای دیگر مانند روش های باز که تهاجمی هستند؛ کم تهاجمی تر می باشد. جراحی و آندوسکوپی مغز، نسبت به روش های جراحی باز که در آن منطقه وسیعی از جمجمه و پوست سر توسط جراحی مورد برش قرار می گیرد؛ بدون برش و بخیه می باشد در نتیجه روند بهبودی سریع تری دارد. اگرچه نتیجه این عمل جراحی به عواملی مانند وضعیت بیمار، سن او، وضعیت پزشکی او و بسیاری از فاکتورهای دیگر بستگی دارد. برخی از مزیت های این روش عبارتند از:
- داشتن دوره بهبودی کوتاه‌تر نسبت به جراحی باز مغز
- احتمال کمتر بروز آسیب های مغزی حین عمل
- کم تهاجمی بودن که باعث می‌شود؛ بیمار درد کمتری را بعد از عمل تجربه کند.
- داشتن عوارض جانبی کم تر برای بیمار
- کمتر بودن زمان بستری بیمار در بیمارستان و کم تر بودن زمان پیگیری وضعیت بیمار بعد از عمل
- ساده بودن شیوه ی انجام آن و کم بودن زمان مورد نیاز برای جراحی
- کاهش احتمال بروز آسیب و اختلال در بافتهای اطراف منطقه آسیب دیده مغز
یکی از مزیت های دیگر این روش که مربوط به زیبایی می باشد. این است که این روش به دلیل اینکه بدون برش در جمجمه انجام می شود بنابراین نیاز به تراشیدن مو ندارد و جای زخمی بعد از عمل باقی نمی ماند.
روش انجام جراحی و آندوسکوپی مغز به چه صورت است؟
در این روش جراح لوله ی آندوسکوپ را از طریق مجاری طبیعی مانند بینی و یا ایجاد یک سوراخ کوچک در جمجمه برای برداشتن و درمان تومورها به داخل بافت مغز می فرستد. دوربین متصل به سر آندوسکوپ، تصاویر مغز را به طور دقیق و همراه با جزئیات زیاد روی یک مانیتور نشان می‌دهد؛ بنابراین جراح، این آندوسکوپ را تا رسیدن به محل مورد نظر هدایت می‌کند. ادامه روند این جراحی که شامل خارج کردن توده ها و درمان آسیب های مغزی است؛ همانند جراحی باز مغز است. ولی جراح از ابزارهای ویژه ای در این جراحی استفاده می کند که احتمال ایجاد آسیب را به حداقل می رساند.
در این روش تصویر بافت مورد نظر با بزرگنمایی بیشتر از صد بار در مانیتور به نمایش گذاشته می شود. هدف این جراحی، کم کردن احتمال آسیب به بافت های اطراف در حین جراحی مغز می باشد. این روش را می توان برای درمان مشکلات و آسیب ها در اندام های مختلف بدن مانند اختلالات ستون فقرات نیز استفاده کرد.
موارد استفاده از جراحی و آندوسکوپی مغز
جراحی آندوسکوپی مغز به عنوان یک روش نوین و کم تهاجم برای درمان و خارج کردن تومورهای مغزی عمیق، هیدرو سفالی انسدادی، بیوپسی ها، کیست های مایع، و تومورهای پایه جمجمه مانند تومورهای هیپوفیز، مننژیوما و کرانیوفارنژیوم مورد استفاده است. این روش با ارائه دقت بالا و آسیب دیدگی کم، به جراحان مغز و اعصاب این امکان را می دهد که آسیب ها و تومورهای موجود در عمق مغز را به طور مؤثر شناسایی و درمان کنند.
- دقت بالا و کم تهاجمی: لوله آندوسکوپ قادر است به مناطق کور و گوشه هایی که در جراحی های باز قابل مشاهده نیستند، نفوذ کرده و با زوم کردن، امکان برداشت دقیق تومورها را فراهم آورد.
- پیشرفت فناوری: در سال های اخیر، فناوری های پزشکی بهبود یافته و آندوسکوپ های کوچک تر با منابع نوری قوی تر و وضوح تصاویر بالاتر تولید شده است. این پیشرفت ها موجب افزایش کارایی و دقت جراحی های آندوسکوپی مغز شده است.
- تجربه بهتر: این روش به دلیل پیشرفت های فناوری، جایگزین روش های قدیمی و سنتی شده و به طور فزاینده ای توسط جراحان و متخصصان مغز و اعصاب مورد استفاده قرار می گیرد.
- کمترین تهاجم: نیاز به شکافتن جمجمه کمتر و بهبود سریع تر.
- دقت بالا: مشاهده و درمان دقیق تومورها و آسیب های مغزی.
- پیشرفت های فناوری: استفاده از تجهیزات جدید و بهبود یافته برای افزایش کارایی.
