لتارژی به معنای کاهش سطح هوشیاری است. لتارژی (lethargy) در واقع حالت گیجی و خواب آلودگی غیر طبیعی است. در این بیماری در توجه به زمان و مکان اختلال ایجاد می شود و در اثر آن سطح هوشیاری فرد کاهش می یابد. عوامل ساده ای مانند نخوابیدن کافی و فعالیت بیش از حد در بروز این بیماری در فرد تاثیر دارد. بیماری های زمینه ای نیز ممکن است خستگی طولانی مدت و بی حالی را به وجود آورد و در نهایت باعث بروز بیماری لتارژی شود. بروز لتارژی در افراد باعث میشود که هوشیاری آنها کاهش یابد. در اثر این کاهش هوشیاری آن ها نسبت به فعالیت‌ها و زندگی خود احساس بی انگیزگی دارند. در این حالت از لتارژی، فرد دچار خستگی ذهنی شده و به حالت گیجی راه میرود و در واقع برای انجام امور عادی خود انرژی لازم را ندارد.
سستی که از لتارژی به وجود می‌آید ممکن است از یک مشکل جسمی یا ذهنی ایجاد شده باشد. به همین دلیل در صورت ادامه دار بودن این وضعیت باید سریعاً به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کرد و علت آن را یافت. بر اساس اصول پزشکی به افرادی که علائم این بیماری و کاهش سطح هوشیاری را دارند افراد بی حال گفته می شود. اصلی ترین علائم بیماری لتارژی سست بودن در عملکرد بدن به خصوص مغز و همچنین احساس کندی است. نتایجی که در ادامه ذکر می شود در اثر این بیماری است.
- کاهش هوشیاری و تمرکز
- بروز اختلال در توجه تصمیم گیری و یادآوری مسائل
- کمبود انرژی
- خستگی مداوم و نیاز مکرر به استراحت
- خواب آلودگی مکرر و نیاز به خواب زیاد
- کاهش علاقه به انجام فعالیت های روزمره
- کاهش انگیزه
- تغییر در خلق و خوی
- بی اشتهایی و ضعف عضلات
- سردرد و دردهای عضلانی در نواحی بدن
- احساس کسالت و ناراحتی عمومی
علل بروز لتارژی
بیماری لتارژی ممکن است در نوزادان یا کودکان خردسال نیز ایجاد شود. در صورت مشاهده این علائم در کودکان، نیاز است این کودکان مراقبت های فردی پزشکی داشته باشند؛ مشکل در بیدار شدن، خواب بیش از حد، کاهش گریه های طبیعی نوزاد، تب شدید، بروز علائم کم آبی در بدن مانند خشکی دهان و کاهش حجم ادرار و استفراغ شدید. کاهش سطح هوشیاری می تواند به دلایل مختلفی مانند حالت خستگی موقت باشد و در واقع علل آن گسترده است. از علل بروز بیماری لتارژی یا کاهش سطح هوشیاری به موارد زیر اشاره می شود. یکی از دلایل ساده بروز لتارژی فشار بیش از حد میباشد. تحمیل فشار بیش از حد به بدن باعث میشود که فرد احساس کند بخش زیادی از انرژی او تخلیه شده و در نتیجه با کاهش سطح هوشیاری مواجه می شود.
با انجام تمرینات ورزشی بسیار سخت و پیاده‌روی‌های زیاد، کار کردن در زمان طولانی و قرار گرفتن مدت طولانی در آفتاب، در ایجاد وضعیت لتارژی موثر است. مصرف زیاد آب و تغذیه مناسب و استراحت کافی می تواند در بهبود فرد بسیار موثر باشد. استرس و اضطراب مداوم، می تواند خستگی را در فرد ایجاد کند به همین دلیل افرادی که به افسردگی و مشکل اضطراب مبتلا هستند علائم لتارژی دارند. برخی از آسیب و جراحت های زیاد ممکن است بی حالی و علائم لتارژی را در فرد ایجاد کند؛ زیرا بدن مقدار زیادی از انرژی را برای التیام جراحت استفاده می کند. با نداشتن فعالیت بدنی کافی و ورزش نکردن علائم لتارژی در بدن ایجاد میشود. اگرچه با فعالیت بیش از حد و احساس خستگی و بی حالی همراه است اما به همان اندازه نداشتن تحرک و فعالیت نیز علائم مشابه آن را ایجاد می کند.
مصرف مواد مخدر و الکل منجر به بروز علائم لتارژی میشود. الکل و مواد مخدر به دلیل عوارض جانبی که دارد در ایجاد این اختلال موثر است. کمبود خواب یکی دیگر از دلایل ایجاد لتارژی است. کم خوابی شدید در افراد باعث می شود که با کاهش انرژی مواجه شوند و هوشیاری خود را تا حدی از دست بدهند؛ زیرا بدن به استراحت کافی نیاز دارد. با توجه به اینکه کم خوابی میتواند در بروز این بیماری موثر باشد خواب زیاد نیز باعث کاهش سطح هوشیاری می شود. خواب زیاد در چرخه طبیعی خواب و بیداری بدن اختلال ایجاد می کند. خواب طبیعی برای افراد ۷ تا ۹ ساعت در شب می باشد. رژیم غذایی سالم و متعادل نیاز بدن است تا بدن بتواند با آنها نیاز غذایی خود را برطرف کند. یک برنامه غذایی سالم که حاوی پروتئین و کربوهیدرات باشد کمبودهای تغذیه ای را جبران میکند و از ابتلا به لتارژی و بی حالی جلوگیری می کند.
روش های درمانی و مراقبت بعد از درمان
اصلی ترین منبع سوخت بدن کربوهیدرات است و مصرف آن تا حد زیادی کمک می کند. لتارژی به طور کل به دو دسته تقسیم می شود؛ لتارژی مرتبط با سبک زندگی و لتارژی مرتبط با بیماری زمینه ای. لتارژی مرتبط با سبک زندگی اغلب موقتی بوده و با تغییر سبک زندگی می توان به راحتی این اختلال را رفع کرد. کنترل لتارژی مرتبط با بیماری های زمینه ای بسته به درمان بیماری است و تا زمانیکه بیماری زمینه‌ای درمان نشود علائم آن برطرف نخواهد شد.
ممکن است بعد از درمان همچنان علائم آن ادامه دار باشد که در این صورت از داروهای محرک برای بالا بردن سطح انرژی استفاده می شود. استفاده از راهکارهای خانگی میتواند به عنوان مراقبت بعد از درمان موثر باشد. برای مقابله با بیماری لتارژی یک برنامه روزانه ثابت و متعادل داشته باشید. یک برنامه کاری معقول برای خود در نظر بگیرید و بر روی حفظ خواب کافی و رژیم غذایی مغذی تمرکز کنید.
پیشگیری از بروز بیماری لتارژی
گرچه نمی توان همیشه از بروز این بیماری پیشگیری کرد اما با انجام دادن عوامل مختلفی می توان انرژی بیشتری را در بدن ایجاد کرد. داشتن خواب کافی در شب، کنترل تمرینات، مصرف رژیم غذایی متنوع و متعادل حاوی مقادیر زیادی از میوه و سبزیجات، انجام فعالیت های آرام بخش مانند یوگا، داشتن ساعت مشخص برای رفتن به رختخواب در تامین انرژی بسیار موثر است. مواردی که باید اجتناب کنید شامل مصرف زیاد مواد شیرین که باعث کاهش انرژی می شود، مصرف زیاد نوشیدنی های انرژی زا و کافئین دار که باعث کاهش انرژی می شوند، اجتناب از نگاه کردن به صفحه گوشی و تلویزیون قبل از خواب شب می باشد.
روند درمان برای بیماری لتارژی به علت و مرحله این بیماری بستگی دارد و برای هر فرد متفاوت است. یعنی اگر این بیماری به دلیل کمبود خواب و یا خواب زیاد باشد میتوان با ایجاد یک روال ثابت برای خواب این مشکل را برطرف کرد. ممکن است عوامل ساده ای مانند کار بیش از حد، تنها به استراحت و تغذیه مناسب نیاز داشته باشد. اگر به دلیل بیماری جسمی روانی سطح هوشیاری کاهش یابد درمان بیماری زمینه ای اهمیت دارد. در این صورت پزشک معالج با توجه به علائم بیمار وضعیت سلامتی و شرایط بیمار بهترین روش درمانی را در نظر می‌گیرد.
علائم بیماری
علائمی که در ادامه ذکر می شود علائم بروز لتارژی است که در صورت مشاهده هر کدام از آنها در کنار کاهش سطح هوشیاری به پزشک متخصص مراجعه کنید. کادر حرفه ای دکتر مرشد همواره پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود.
- بروز درد که با مسکن از بین میرود.
- اختلال در خواب
- دشواری در تحمل هوای گرم یا سرد
- سوزش چشم
- خستگی طولانی مدت به مدت دو هفته
- احساس ناراحتی و غم
- متورم شدن غدد گردن
- افزایش کاهش غیر طبیعی
- تحریک پذیری
