ما در این محتوا قصد داریم شما را با یک تومور به نام تومور مننژیوم مغزی، آشنا کنیم. شاید با شنیدن نام تومور مغزی وحشت کنید و حتی امید به زندگی را از دست دهید. باید گفت نباید زود قضاوت کرد بهتر است به نوع تومور مغزی پی برد. اگر تشخیص وجود تومور مننژیوم مغزی داده شود، می‌توانید خونسردی خود را حفظ کنید. این تومور تا حدودی خوش‌خیم است. از تمامی انواع تومور مغزی، ۳۰ درصد تومور مننژیوم است. بیشتر این نوع تومورها قابل درمان هستند و جای نگرانی خاصی نیست. مننژیوم بسیار آرام و آهسته رشد می‌کند و به همین دلیل نگران کننده نیست. با انجام یک عمل جراحی این تومور برداشته می‌شود. مننژیوم، از بافت مغز به وجود نمی‌آید بلکه از لایه‌های غشایی مغز تشکیل می‌شود. در زنان بیشتر از مردان احتمال تشکیل تومور مننژیوم مغزی وجود دارد. اگر این تومور بدخیم باشد، بزرگ می‌شود و سایر قسمت‌های مغز را نیز درگیر می‌کند. تومورهای بدخیم، سرعت رشد بالایی دارند.
منظور از خوش‌خیم بودن تومور مننژیوم مغزی چیست؟
در اکثر موارد یعنی ۹۰ درصد موارد، مننژیوم خوش‌خیم است. حال خوش‌خیم بودن یک تومور یا خوش‌خیم بودن تومور مننژیوم به چه معنا است؟ وقتی می‌گوییم یک تومور مغزی خوش‌خیم است یعنی احتمال پخش شدن تومور در بدن وجود ندارد. اگر هم احتمال پخش شدن تومور وجود داشته باشد در موارد نادر شاهد آن خواهیم بود.
تومور مننژیوم مغزی چیست؟
منشأ تومور مننژیوم مغزی، سلول‌هایی به نام سلول‌های مننژیوتلیال هستند. سلول‌های مننژیوتلیال، یک لایه محافظ در اطراف طناب عصبی و مغز می‌سازند. مننژیوم هم مغز و طناب عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در موارد بسیار کمی طناب عصبی توسط مننژیوم درگیر می‌شود؛ ولی در حالت کلی علاوه بر مغز احتمال درگیری طناب عصبی نیز وجود دارد.
ممکن است شما دچار این بیماری شوید؛ ولی اطلاعی از وجود آن نداشته باشید. این بیماری به صورت زیرکانه و بدون هیچ علامتی شروع می‌شود. شما تنها در هنگامی متوجه این بیماری خواهید شد که بیماری قابل پیشگیری نباشد. بعد از تکامل این بیماری، ممکن است شاهد علائمی مانند سردرد، تشنج، سرگیجه، تاری دید، اختلال گفتاری، احساس گزگز و سوزن‌سوزن شدن در اندام‌ها و ضعف باشید.
بیماری تومور مننژیوم مغزی به چند دسته تقسیم می‌شود؟
از نظر علم پزشکی، بیماری مننژیوم مغزی می‌تواند در سه حالت اتفاق بیفتد. به همین سبب این بیماری به سه دسته یا گروه خوش‌خیم، بدخیم و غیر معمول تقسیم می‌شود. ممکن است هر یک از این مننژیوم‌ها در مغز شما وجود داشته باشند و شما اطلاع نداشته باشید. اگر بخواهیم توضیحاتی دقیق‌تر در خصوص این سه گروه مننژیوم مغزی در اختیار شما قرار دهیم، باید این سه گروه را به طور کامل شفاف سازی کنیم.
۱. تومور مننژیوم مغزی خوش‌خیم
در ۹۰ درصد موارد، این دسته از مننژیوم افراد را درگیر می‌کند. رشد این مننژیوم بسیار آهسته و بدون علامت است. در این شرایط پزشک نیازی به انجام عمل جراحی نمی‌بیند. تنها کاری که در مننژیوم خوش‌خیم صورت می‌گیرد، پی گیری تومور از طریق دستگاه MRI است. جراحی تنها در صورتی انجام می‌شود که علائم آشکار شوند و به شکلی باشند که فرد از زندگی نرمال خود فاصله بگیرد.
۲. تومور مننژیوم مغزی غیر عادی یا غیر معمول
اگر بخواهیم خطر تومورهای مننژیوم را بررسی کنیم، باید گفت این دسته از تومور در رده دوم قرار دارد. قرار داشتن در رده دوم به معنای خطر متوسط است. برای از بین بردن و درمان این مننژیوم معمولاً انجام عمل جراحی توصیه می‌شود. پس از انجام عمل سرطان مغز یا جراحی مننژیوم، ممکن است پزشک رادیوتراپی را نیز در جریان درمان قرار دهد.
۳. تومور مننژیوم مغزی بدخیم
این دسته از تومور، بسیار خطرناک است. علت خطرناک بودن آن رشد سریع مننژیوم است. در درجه اول جراحی و پس از جراحی رادیوتراپی باید انجام شود. اگر این دو روش پاسخگو نبودند، پزشک ناچار است تا پیشنهاد شیمی درمانی را به بیمار ارائه دهد.
تومور مننژیوم مغزی چه علائمی دارد؟
تشخیص مننژیوم کوچک حتی برای پزشک نیز ممکن است دشوار باشد. مننژیوم‌های کوچک در اکثر موارد بدون علائم هستند. بدون علائم بودن مننژیوم‌ها باعث می‌شود تا پزشک نتواند به مشکل اصلی بیمار پی ببرد. بعضی از پزشکان مننژیوم کوچک را هنگامی مشاهده می‌کنند که بیمار برای مشکلاتی مانند مشکل در سینوس به پزشک مراجعه کند.
حتی ممکن است ضربه‌ای به سر وارد شود و پزشک در بررسی آسیب‌های ناشی از ضربه، از وجود مننژیوم کوچک مطلع شود. به همین دلیل توصیه می‌شود هر چند ماه یک بار برای گرفتن سی تی اسکن یا MRI به پزشک مراجعه کنید. در این شرایط شما پیشگیری‌های لازم را برای به دام انداختن تومور انجام داده‌اید.
بعضی از مننژیوم‌ها دارای علامت هستند و بدون نشانه بروز نمی‌کنند. از این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یک فشار شدید در داخل سر احساس می‌شود و این فشار به بروز سردرد می‌انجامد.
- تهوع و استفراغ نیز ممکن است وجود داشته باشد.
- علائم ایجاد شده ممکن است بر اساس محل قرار گیری تومورها باشند. اگر تومورها بر روی عصب بینایی فشار ایجاد کنند، مشکلات بینایی ایجاد می‌شوند. همچنین ممکن است یک تومور در محلی باشد که مهارت‌های گفتاری و حرکتی تحت تأثیر آن ضعیف شوند. به طور کلی مغز ما ریشه احساسات، ادراکات رفتارها و تمام عکس‌العمل‌های ما است. اگر یک تومور در مغز در قسمت مشخص آن مهارت، احساس یا ادراک آسیب یا فشار وارد کند، علائم مننژیت بروز می‌کنند.
- تشنج ممکن است بر اثر اختلالات الکتریکی در مغز ایجاد شود.
- گاهی اگر اندازه تومور مننژیوم بزرگ باشد، موجب هیدروسفالی می‌شود. هیدروسفالی بیماری است که در آن آب روی مغز باقی می‌ماند. بیماران هیدروسفالی قادر به انجام فعالیت‌های حرکتی و کنترل حافظه نیستند.
- ممکن است عملکرد غده هیپوفیز دچار مشکل شود.
بعضی از این علائم فقط توسط پزشک تشخیص داده می‌شوند. به‌عنوان‌مثال شما به احتمال زیاد نتوانید تشخیص دهید که عملکرد غده هیپوفیزتان دچار مشکل شده است. اگر قصد مراجعه به پزشک جهت کنترل و درمان مننژیوم مغزی را دارید می توانید با شماره تماس های وب سایت دکتر مرشد ارتباط بگیرید.
تومور مننژیوم مغزی به چه علت‌های ایجاد می‌شود؟
توضیحات زیادی در مورد مننژیوم ارائه دادیم؛ ولی متأسفانه در ارائه علت و دلیل ایجاد مننژیوم ناتوان هستیم. دانشمندان و پزشکان هنوز دلیل قاطعی مبنی بر عامل ایجاد کننده یا دلیل ایجاد تومور مننژیوم مغزی نیافته‌اند. پزشکان تنها فاکتورهایی را شناسایی کرده‌اند که احتمال دارد ارتباط نزدیکی با ایجاد مننژیوم داشته باشد.
از این فاکتورهای شناسایی شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هورمون
محققان با بررسی هایی که انجام داده اند متوجه شده اند که افزایش ترشح هورمون ها با افزایش اندازه تومور مننژیوم ارتباط نزدیک و مستقیمی دارد. به عنوان مثال در دوران حاملگی که ترشح هورمون ها بیشتر است، امکان افزایش اندازه تومور وجود دارد. هورمون ها شامل آندروژن، استروژن و پروژسترون هستند.
ژنتیک
نتایج اخیر در حوزه مطالعات علت‌های ایجاد کننده تومور مننژیوم نشان می‌دهد که ژن‌های مهار کننده تومور اگر جهش داشته باشند، مننژیوم ایجاد می‌شود. در صورت جهش ژن مهار کننده، اختلال نوروفیبروماتوز نوع ۲ را ایجاد می‌کنند. جهش در ژن مهار کننده ارتباط مستقیمی با ایجاد مننژیوم دارد. طبق آزمایش‌هایی که از افراد مبتلا به مننژیوم بدخیم گرفته شده است، در این افراد ژن مهار کننده اصلی وجود ندارد.
تلفن همراه
تلفن همراه یکی از دلایل احتمالی برای ایجاد مننژیوم است و هنوز دلیل قاطعی برای ارتباط آن با مننژیوم به دست نرسیده است.
آلرژی
آلرژی نیز مانند تلفن همراه تنها یک احتمال برای ایجاد مننژیوم است. هرچند گاهی ممکن است یک عامل در عامل دیگر تأثیر بگذارد و یک بیماری رخ دهد؛ ولی در حالت کلی آلرژی یک دلیل احتمالی است.
اشعه‌های یونیزان
اشعه‌های یونیزان بسیار خطرناک هستند. این اشعه‌ها می‌توانند ساختار دی ان ای را تغییر دهند. در نتیجه تغییر در ساختار دی‌ان‌ای ممکن است مننژیوم ظاهر شود.
چه فاکتورهایی ریسک ابتلا به تومور مننژیوم مغزی را افزایش می‌دهند؟
اگر در معرض پرتو قرار بگیرید یا نوعی بیماری ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع ۲ داشته باشید، احتمال ابتلا به مننژیوم مغزی بسیار زیاد است.
تومور مننژیوم مغزی چه عوارضی دارد؟
مننژیوم آهسته رشد می‌کند و عوارض آن نیز آهسته خود را نشان می‌دهد. از عوارض مننژیوم مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردرد
- اختلال در بینایی
- تشنج
- احساس ضعف در بازوها و پاها
- اختلال در گفتار
- بی حسی اندام‌ها
راه‌های تشخیص تومور مننژیوم مغزی
اول از همه یک پزشک متخصص مغز و اعصاب باید شما را معاینه کند. اگر تشخیص داد که ممکن است شما دچار مننژیوم باشد، MRI یا CT اسکن را تجویز می‌کند. به طور کلی این نوع تومور در بیوپسی، ام آر آی و سی تی اسکن قابل تشخیص است.
برای درمان تومور مننژیوم مغزی چه کنیم؟
راهکارهای متعددی برای درمان تومور مننژیوم مغزی وجود دارد. از این راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تحت نظر گرفتن روند بیماری
در اکثر موارد سرعت رشد مننژیوم کند است و علائم حاد ندارد. نداشتن علائم حاد باعث می‌شود تا اختلالی در زندگی فرد ایجاد نشود. در این شرایط پزشک تصمیم می‌گیرد تا جراحی را به عنوان اولویت آخر قرار دهید. پزشک با استفاده از تحت کنترل داشتن روند بیماری با استفاده از دستگاه‌های تشخیص مننژیوم، درمان را طی می‌کند.
جراحی تومور مننژیوم
با انجام عمل جراحی، می‌توان مننژیوم را به طور کامل درمان کرد. در این عمل تومور از مغز خارج می‌شود و احتمال بازگشت تومور بسیار کم است. در شرایطی که مننژیوم خوش‌خیم، آزار دهنده شود نیز می‌توان از عمل جراحی استفاده کرد.
در عمل جراحی، قسمتی از استخوان جمجمه شکافته می‌شود. هنگامی‌که جراح مغز و اعصاب به تومور دسترسی پیدا کرد، جراحی آغاز می‌شود.
جراح تمام تلاش خود را می‌کند تا تمام تومور را استخراج کند. در شرایطی امکان استخراج کامل تومور وجود ندارد. در این شرایط روش درمان دیگری به نام رادیوتراپی مطرح می‌شود. در این روش درمانی باید در مورد عوارض بعد از عمل مننژیوم مغزی اطلاعات کسب کنید.
رادیوتراپی
اگر تومور مننژیوم مغزی به طور کامل از مغز استخراج نشود و قسمتی از آن در مغز باقی مانده باشد، باید رادیوتراپی انجام شود. در رادیوتراپی، از اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. اگر به طور کلی امکان جراحی وجود نداشته باشد، باز هم رادیوتراپی می‌تواند مؤثر واقع شود.
دارو درمانی
گاهی پزشکان نیاز به جراحی سریع نمی‌بینند و درمان مننژیوم با دارو را تجویز می کنند. این داروها، داروهای استروئیدی هستند. داروهای استروئیدی در کاهش التهاب تومورها نقش بزرگی را ایفا می‌کنند. اگر تومورها التهاب نداشته باشند، فشار بر روی ریشه‌های عصبی نیز کاهش می‌یابد. کاهش فشار از روی ریشه‌های عصبی به معنای کاهش علائم آزار دهنده است.
شیمی درمانی
شیمی درمانی روش رایجی برای درمان تومور مننژیوم مغزی نیست. در شرایطی که تومور مننژیوم مغزی با استفاده از روش‌های درمانی از بین رفت و مجدد بازگشت، چاره‌ای جز شیمی درمانی نیست. احتمال استفاده از این روش برای این نوع تومور کم است؛ ولی یکی از روش‌های درمانی مفید محسوب می‌شود.
نقش پیگیری در درمان تومور مننژیوم مغزی
پس از اتمام دوره درمان، به هیچ عنوان نباید پیگیری را فراموش کنید. حتی اگر احتمال بازگشت تومور کم باشد، نباید در مورد سلامتی خود ریسک کنید. حتماً تحت نظر پزشک خود بمانید. آزمایشات را مجدد تکرار کنید. از پزشک خود درباره هر ابهامی سؤال کنید. با توجه به تشخیص و نظر پزشک، چکاپ انجام دهید.
نکته مهم در مورد تومور مننژیوم مغزی
روحیه شما از هر چیزی مهم‌تر است. در طی درمان و حتی پس از گذراندن دوره درمان، روحیه خود را حفظ کنید. فراموش نکنید که بیماری شما حتی اگر سرطان باشد، قابل درمان است. البته در درمان نباید سهل انگاری کرد.
آیا تومور مننژیوم مغزی ارثی است؟
به طور قطع نمی‌توان گفت تومور مننژیم مغزی ارثی نیست؛ ولی معمولاً رابطه وراثت با مننژیت کم رنگ است. اگر فردی در خانواده شما دچار این بیماری شده است، نیازی نیست خود را نگران کنید. اگر دچار تشویش شده‌اید با انجام یک آزمایش خیال خود را آسوده کنید
