بعد از عمل دیسک کمر، پرسش های زیادی برای افراد مبتلا به فتق دیسک کمر ایجاد می شود. که این پرسش ها نشات گرفته از نگرانی های این بیماران در مورد کیفیت زندگی و مراقبت های لازم بعد از عمل جراحی می باشند.
با خواندن ادامه ی این مطالب به بسیاری از این سوالات پاسخ داده می شود. تمام سعی ما این است؛ که علاوه بر درک این بیماران، باعث کم شدن نگرانی های آن ها بعد از این عمل شویم.
مدت زمان لازم برای بهبود زخم این افراد چه قدر است؟
دو هفته، تقریبا متوسط زمانی است؛ که برای بهبود زخم بعد از عمل دیسک کمر نیاز است. البته فاکتورهایی مانند نوع تغذیه، سلامت عمومی بیمار و ابتلای بیمار به قند خون که باعث طولانی شدن روند بهبودی زخم می شود؛ در مدت زمان لازم جهت بهبودیدخیل می باشند. برای مثال استعمال دخانیات و سیگار باعث مختل شدن روند بهبودی بافت های نرم و استخوانی می شود؛ و ترک آن بعد از عمل جراحی یک موضوع بسیار مهم و حیاتی می باشد. امروزه برای راحتی بیمار، جراح بیشتر از بخیه های جذبی استفاده می کند؛ اما در صورت استفاده از بخیه های غیر جذبی، پزشک بعد اطمینان از جوش خوردن ناحیه برش زده، معمولا ۱۰ روز و یا دو هفته بعد از عمل دیسک کمر این بخیه ها را می کشد.
بعد از عمل دیسک کمر چکار کنیم؟
دو هفته اول بعد از جراحی اهمیت ویژه ای دارد؛ و در این زمان باید به خوبی از محل زخم مراقبت شود. بخیه های غیر جذبی نیز بعد از گذشت این زمان کشیده می شوند. تغذیه مناسب، در این دوره و همچنین تمیز و پاکیزه نگه داشتن جای زخم بسیار مهم است. محل زخم، باید هر روز پانسمان استریل شود. برای این کار می توان از بتادین استفاده کرد؛ بعد از آغشته نمودن زخم با بتادین بهتر است؛ که با استفاده از یک گاز که با سرم شست و شو مرطوب شده است؛ بتادین روی زخم را پاک نمود و سپس با استفاده از گاز خشک و چسب زخم ناحیه جراحی را پوشاند. این روزها انواع پانسمان های ضد آب به بازار آمده اند و یک جایگزین مناسب برای چسب زخم و گاز خشک می باشند.
این پانسمان ها در بیشتر داروخانه ها موجود بوده و به راحتی می توان آن ها را تهیه کرد. بیمار به راحتی و بدون آلوده شدن زخم، می تواند با این پانسمان ها استحمام کند. از کارهای دیگری که بیمار نباید انجام دهد؛ خوابیدن به پشت برای مدت طولانی است؛ این کار باعث ایجاد فشار روی زخم و اختلال خونرسانی در لبه های زخم می شود. برای معاینه و بررسی زخم لازم است ده روز تا دو هفته بعد پیش جراح خود بروید.
چه مدت زمان بعد از جراحی دیسک کمر می توان به حمام رفت؟
اگرچه ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از جراحی فاصله ی لبه های زخم پر می شود؛ ولی بی توجهی به مراقبت های لازم از زخم نتایج خوبی به همراه ندارد؛ بنابراین بهتر است تا ده روز بعد از جراحی از تماس زخم با آب اجتناب نمایید. پانسمان های ضد آب نیز یک گزینه ی مناسب برای جلوگیری از این کار می باشند. ده تا ۱۴ روز بعد از جراحی بعد از معاینه زخم توسط جراح و رضایت او از روند بهبودی زخم می توان با خیالی آسوده استحمام نمود.
بعد از عمل دیسک کمر چه کارهایی باید انجام داد؟
فتق دیسک کمر و دردهای ناشی از آن باعث ایجاد محدودیت ها و مشکلاتی در انجام فعالیت های روزانه می شود. هدف پزشک از عمل دیسک کمر از بین بردن این محدودیت ها و بازگشت بیمار به روال عادی زندگی می باشد؛ بنابراین توصیه می شود بیمار حتی در روزهای اول جراحی استراحت مطلق نداشته باشد. اما به طور میانگین زمانی بین ۴ تا ۶ هفته برای التیام بافت های عمیق و عضلات و همچنین بهبود زخم نیاز است؛ که در این مدت لازم است؛ بیمار مواردی را رعایت کند. بیمار باید از پیاده روی، نشستن و ایستادن برای مدت طولانی، بالا رفتن و پایین آمدن از پله ها، نشستن بیش تر از نیم تا یک ساعت در ماشین اجتناب کند.
چرخیدن بر روی کمر و خم و راست شدن ممکن است بسیار خطرناک باشد. به این افراد توصیه می شود؛ که از سرویس بهداشتی فرنگی استفاده کنند و همچنین نماز را در حالت نشسته و پشت میز بخوانند و در هنگام سجده به جای خم شدن مهر را بالا بیاورند. تخت هایی با تشک های ابری سفت و یا پنبه ای برای این افراد مناسب تر هستند. بیمار لازم است با رعایت همه این موارد به زندگی عادی خود برگردد. فعالیت های زیاد که به عضلات فشار وارد کنند و یا استراحت مطلق و بی حرکت بودن، هر دو برای این افراد ضرر دارد.
پس از جراحی به هیچ عنوان نباید روی شکم خوابید. در هنگام پایین آمدن از تخت لازم است؛ به پهلو چرخید و سپس طوری روی تخت نشست که پاها در حالت آویزان به پایین تخت باشند و بعد از آن ایستاد. هنگام خوابیدن روی تخت هم نیاز است که عکس این کارها را انجام داد.
در بعضی موارد مانند ضعف عضلات ناحیه پاها، پزشک صلاح می بیند؛ که بیمار استراحت مطلق داشته و فعالیتی انجام ندهد در این موارد لازم است که بیمار پاها را حرکت، ورزش و ماساژ دهد، از جوراب واریس استفاده نموده و ضمن داشتن رژیم های غذایی نرم، به طور مرتب از آمپول های ضد انعقادی که پزشک تجویز نموده استفاده کند. این افراد بهتر است وضعیت خوابیدن خود را به پشت و یا دو طرف به طور متناوب تغییر دهند و همچنین مراقب بروز علایم اولیه زخم بستر مانند قرمزی در قسمت باسن و پاشنه پاها نیز باشد.
با عوارض بعد از عمل دیسک کمر مانند درد کمر و گزگز، درد و تورم پاها چه باید کرد؟
تا چند هفته بعد از جراحی انتظار می رود که بیمار در ناحیه کمر احساس درد داشته باشد. و این موضوع نباید باعث نگرانی بیمار و اطرافیان شود. کاهش و یا بهبود دردهای تیرکشنده به سمت پاها نشانه ی موفقیت آمیز بودن جراحی می باشد. دردهای ناحیه جراحی نیز رفته رفته بهبود پیدا می کنند. اما برای بهبود احساس گزگز در پاها که ممکن است؛ قبل از عمل نیز توسط بیمار گزارش شود و یا بعد از عمل دیسک کمر بروز کند احتمالا زمانی بین یک تا دو ماه نیاز است. این گزگز و خواب رفتگی ممکن است در نتیجه ی بیماری های زمینه ای مانند دیابت باشد؛ که در این صورت ممکن است به طور کامل از بین نرود.
درد در ناحیه پا باعث می شود که بیمار از حرکت دادن پاها اجتناب کند و این امر باعث می شود تورم مختصری در این ناحیه ایجاد شود؛ ولی این تورم با بالا بردن پاها و خوابیدن شبانه بهبود می یابد. تورم های شدید مخصوصا در یکی از پاها که همراه با درد و قرمزی و همچنین سفتی عضلات هستند؛ نشانه های اولیه ی ایجاد لخته ی خون در عروق می باشند. این علائم مهم و گاهی از نشانه های خطر هستند؛ بنابراین باید توسط جراح بررسی و درمان شوند. امکان ملتهب شدن ریشه های عصبی در نتیجه جراحی و بازگشت دردهای تیر کشنده در ناحیه پاها مدتی بعد از بهبودی اولیه عمل وجود دارد؛ این دردها که شدت کمی دارند چندان نگران کننده نیستند.
التهاب، باعث بروز این دردها برای مدت زمانی بین دو هفته می شود. که برطرف شدن التهاب باعث کم شدن و بهبودی این دردها نیز می گردد. اما دردهای پیشرونده ای که با احساس ضعف همراه هستند و راه رفتن و ادرار کردن فرد را دچار اختلال می کنند مهم هستند و نیاز به پیگیری و معاینه اورژانسی توسط جراح مغز و اعصاب و جراح ستون فقرات می باشند.
رابطه ی جنسی و نزدیکی تا چه مدت بعد از عمل دیسک کمر ممنوع می باشد؟
داشتن رابطه جنسی تا یک و ماه نیم بعد از عمل دیسک کمر توصیه نمی شود. این زمان که زمان مراجعه به پزشک نیز می باشد؛ بهترین فرصت برای پرسیدن سوال هایی از این قبیل است.
داروهای مورد نیاز بعد از عمل:
گروه اول داروهای مورد نیاز که پزشک برای مدتی بعد از عمل تجویز می کند و نیاز است که به طور مرتب و طبق دستور پزشک استفاده شوند؛ آنتی بیوتیک های خوراکی می باشند. بسیاری از این آنتی بیوتیک های خوراکی باعث بروز تهوع، درد، نفخ و سوزش در معده می شوند. در صورتی که این علایم شدید باشند و مانع خوردن غذا شوند نیاز است؛ نسبت به قطع و تغییر این داروها با پزشک مشورت شود. از آن جایی که داشتن یک تغذیه مناسب، بعد از عمل برای ترمیم و بهبودی جای زخم ضروری است؛ ادامه ی خوردن این داروها مضر می باشد.
دومین گروه داروها، داروهای ضد التهاب هستند؛ که به منظور کم شدن درد ناحیه ی جراحی شده و بهبود التهاب بافت های برش زده توسط پزشک تجویز می گردند. این داروها شامل دیکلوفناک، سلکوکسیب و … می باشند و نقش آن ها فقط به تسکین درد محدود نمی شود و عملکرد ضد التهابی آن ها باعث کنترل و بهبود محل جراحی شده و به بازگشت سریع تر بیمار به روال عادی زندگی کمک شایانی می کنند.
گروه سوم از داروها که نقش آن ها سرعت بخشیدن به روند بهبودی زخم می باشد. مولتی ویتامین هایی هستند که در راس آن ها ویتامین ث وجود دارد.
گروه چهارم شامل داروهایی می باشد؛ که باعث تقویت و تسکین بافت های عصبی که تحریک شده اند می شوند. این داروها شامل گاباپنتین و پرگابالین هستند؛ که در بیمارانی که فشار دیسک بیرون زده، باعث آسیب شدید و جدی بافت عصبی شده و همراه با گزگز و دردهای سازشی است تجویز می شوند.
گروه آخر داروهای ضد انعقاد تزریقی می باشند. این داروها بعد از اکثر جراحی های سنگین از جمله جراحی ستون فقرات تجویز شده و در زیر پوست قسمت دور ناف تزریق می گردند. شما می توانید این کار را بعد از دو سه بار تزریق توسط فرد کار بلد، خودتان و تا زمانی که دکتر توصیه کرده است انجام دهید.
نحوه ی انتقال بیمار به منزل و یا شهرستان چگونه است؟
توصیه می شود؛ که بیمار تحت عمل دیسک کمر از نشستن برای مدت طولانی اجتناب کند. در مسافرت با هواپیما به شهرهای دیگر در یک کشور که چندان طولانی نیستند؛ لازم است بیمار در طول سفر یک بار از جای خود بلند شده و چند قدمی را در داخل هواپیما راه برود. در سفر با وسایل نقلیه شخصی، بهترین حالت برای بیمار دراز کشیدن روی صندلی عقب و یا خواباندن صندلی جلو و دراز کشیدن بیمار روی آن می باشد. در مورد وسایل نقلیه شخصی لازم است بعد از هر ۴۵ دقیقه تا یک ساعت حرکت، توقف کرد و استراحت نمود.
علائمی که با بروز آن ها باید سریعا به پزشک جراح خود مراجعه کرد:
- ۱- خروج هر ترشحی از قسمت جراحی شده
- ۲- سردرد های شدید
- ۳- تورم های غیر طبیعی با ویژگی هایی که در بالا اشاره شد در پاها و یا ناحیه جراحی
- ۴- تب های بالا و مداومی که بیشتر از دو روز ادامه پیدا کنند.
- ۵- بروز بی اختیاری و یا احساس ناتوانی در ادرار
- ۶- بروز علائم حساسیت دارویی مانند، قرمز شدن و احساس خارش در پوست و علائم شدید گوارشی
- ۷- دردهای شدید و پیش رونده ی پاها به خصوص اگر با ضعف آن ها در حرکت همراه باشد.
** نوبت دهی پزشکی برای جراحی دیسک کمر توسط دکتر فرهنگ مرشد از طریق صفحه تماس سایت انجام می پذیرد.
