اسپوندیلولیستزیس کمری: تشخیص و درمان
اسپوندیلولیستزیس کمری (سرخوردگی مهره کمری) یا همان سرخوردگی مهره ها، به ویژه در ناحیه کمر، از جمله بیماری هایی است که ممکن است باعث ایجاد درد شدید و مشکلات عصبی شود. در این بیماری، یکی از مهره ها به سمت جلو روی مهره زیرین خود لغزش پیدا می کند. این وضعیت می تواند به درجات مختلفی دسته بندی شود، از لغزش خفیف تا شدید که هر کدام علائم و درمان های خاص خود را دارند.
علائم و تشخیص
بسیاری از افراد ممکن است با این بیماری زندگی کنند بدون اینکه هیچ علامتی داشته باشند، اما کسانی که علائم را تجربه می کنند، اغلب از درد کمر، سفتی عضلات همسترینگ، و دردهای انتشاری که با ایستادن یا حرکت تشدید می شود، شکایت دارند. برای تشخیص دقیق این بیماری، پزشکان معمولاً از رادیوگرافی یا MRI استفاده می کنند تا میزان لغزش مهره و تأثیر آن بر بافت های اطراف را ارزیابی کنند.
درمان
درمان اسپوندیلولیستزیس کمری بسته به شدت و درجه لغزش متفاوت است. در مراحل اولیه، ممکن است پزشکان روش های محافظه کارانه مانند فیزیوتراپی، ورزش های تقویتی، و داروهای ضد التهاب را توصیه کنند. اما در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است تنها راه حل باشد.(منبع)
علت سرخوردگی مهره کمری چه چیزی است؟
دلایل مختلفی باعث از بین رفتن ثبات مهره ها می شوند. در نتیجه یک مهره روی مهره ی دیگر لغزیده و در اصطلاح سر می خورد. سرخوردگی مهره کمری، ممکن است در نتیجه ی ضربه، اختلالات مادرزادی، عفونت،آرتروز، شکستگی و یا تومور در ستون فقرات و دلایل دیگری ایجاد شود. ولی ضربه، شکستگی و اختلالات مادرزادی، سه دلیل شایع بروز این مشکل هستند. که در صورت شکسته شدن مهره، در تصویر رادیوگرافی که گرفته می شود. مهره ی شکسته شده، همانند تصویر یک سگ اسکاتلندی با گردن شکسته است.
سرخوردگی مهرههای کمری چه علائمی دارد؟
سرخوردگی مهره های کمری یک مشکل شایع است که به ویژه در زنان میانسال بیشتر دیده می شود. این وضعیت بیشتر در مهره های پایین کمر رخ می دهد و می تواند باعث مشکلات جدی و دردناکی شود.
علائم شایع سرخوردگی مهره های کمری
یکی از علائم اصلی سرخوردگی مهره های کمری، درد شدید در ناحیه پایین کمر است. این درد معمولاً در دو طرف کمر به شکل کمربند احساس می شود و می تواند با فعالیت های روزمره تشدید شود.
برخی از شرایطی که می توانند درد را تشدید کنند عبارتند از:
- راه رفتن و ایستادن های طولانی مدت: فعالیت های روزمره مانند راه رفتن یا ایستادن برای مدت طولانی می توانند باعث آغاز درد شوند.
- رانندگی با سرعت زیاد: مخصوصاً در جاده های ناهموار که فشار بیشتری به کمر وارد می کند.
- خم شدن به جلو: انجام کارهایی که نیاز به خم شدن دارند، مثل بلند کردن اشیاء از روی زمین.
هنگام شروع درد، بیماران معمولاً نیاز به نشستن یا حتی دراز کشیدن دارند تا فشار را کاهش دهند.
تشدید علائم و درد
با پیشرفت سرخوردگی مهره ها، درد به سمت پاها منتشر می شود و این درد بیشتر در ناحیه ساق پا و پشت ران ها احساس می شود. در موارد شدیدتر، حتی پیاده روی های کوتاه هم می توانند باعث درد شدید در کمر و پاها شوند.
علائم دیگر سرخوردگی مهره ها
علاوه بر درد، برخی بیماران علائم دیگری نیز تجربه می کنند:
- احساس خستگی و ضعف: ممکن است در پاها احساس ضعف و سستی داشته باشید.
- لنگش و ناتوانی در راه رفتن: گاهی اوقات بیماران مجبور میشوند چندین بار در طول مسیر بنشینند و استراحت کنند.
در صورتی که این علائم را تجربه میکنید، مهم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کنید و از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری شود.
راه تشخیص سرخوردگی مهره کمری:
تشخیص دقیق سرخوردگی مهره کمری برای درمان مؤثر و بهبود وضعیت بیمار ضروری است. در بیمارانی که با شکایت درد کمر مراجعه میکنند، پزشک از روشهای متعددی برای تشخیص استفاده میکند. یکی از روشهای اصلی و دقیق، تصویربرداری با ام آر آی (MRI) است. این تکنیک به پزشک امکان میدهد تا تغییرات و آسیبهای داخلی مهرهها را به وضوح مشاهده کند و تشخیص قطعی را فراهم آورد.
علاوه بر ام آر آی، تصویربرداریهای ساده نیز میتواند به تشخیص کمک کند. با گرفتن تصاویر از بیمار در موقعیتهای مختلف، مانند ایستادن، خم شدن به عقب و جلو، میتوان حرکات و جابهجاییهای غیرعادی مهرهها را به راحتی شناسایی کرد. این روشهای تصویربرداری کمک میکنند تا تغییرات مکانیکی مهرهها که ممکن است باعث درد و ناراحتی شوند، مشخص گردد.
در موارد خاص و بر اساس تشخیص جراح مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات، از دیگر اقدامات تشخیصی نیز میتوان استفاده کرد. این اقدامات شامل نوار عصب عضله، اسکن استخوان و سی تی اسکن (CT scan) میشود. این روشها به ویژه در موارد پیچیده یا زمانی که نیاز به جزئیات بیشتر وجود دارد، کاربرد دارند و به پزشک کمک میکنند تا درمان مناسب را انتخاب کند.
با استفاده از این روشها، پزشکان میتوانند به درستی تشخیص دهند و برنامه درمانی مؤثری برای مدیریت و درمان سرخوردگی مهره کمری طراحی کنند.
آیا سرخوردگی مهره کمری می تواند با دیگر بیماری های دیسک کمر همراه باشد؟
بله، سرخوردگی مهره های کمری می تواند با دیگر مشکلات دیسک کمر همراه باشد. در واقع، وقتی مهره های کمری لق می شوند و حرکات غیرطبیعی روی هم دارند، این وضعیت باعث تخریب و آسیب دیدن دیسک بین مهره ها می شود.
چگونه سرخوردگی مهره به مشکلات دیسک منجر می شود؟
سرخوردگی مهره های کمری می تواند فشار اضافی و نامناسبی روی دیسک های بین مهره ای ایجاد کند. این فشار می تواند به تدریج باعث بیرون زدگی یا پارگی دیسک شود. در نتیجه، بیمار ممکن است علاوه بر سرخوردگی مهره ها، با مشکلاتی مانند دیسک کمر نیز مواجه شود.
چرا دیسک و سرخوردگی مهره همزمان اتفاق می افتند؟
سرخوردگی مهره و مشکلات دیسک معمولاً به صورت همزمان اتفاق می افتند زیرا هر دو به تغییرات فیزیکی و مکانیکی در ستون فقرات وابسته است. هنگامی که مهره ها به درستی در جای خود قرار نگیرند، دیسک های بین آنها نمی توانند به درستی عمل کنند و در نهایت آسیب می بینند.
روند مشکل سرخوردگی مهره های کمری به چه صورت است؟
به تدریج گذشت ماه ها و سال از زمان ایجاد سرخوردگی مهره کمری، شدت این مشکل بیشتر و بیشتر می گردد. و این عامل باعث بیشتر شدن علائم و مشکلات این بیماری در فرد می شود. چرا که انسان در طول زندگی مجبور به حرکت و انجام فعالیت است و این حرکات مکرر ستون فقرات در طول زمان کم کم باعث بیشتر شدن سرخوردگی و جابجایی های مهره ها می شوند.
در صورتی که سرخوردگی مهره کمری، در سنین جوانی ایجاد شود. احتمال پیشرفت این بیماری و شدت یافتن آن در سال های بعد افزایش می یابد. ولی در صورتی که این مشکل در سنین پیری و بالای ۶۰ سال ایجاد شود. به دلیل کم شدن حرکات و فعالیت های فرد و همچنین سفت شدن ستون فقرات در نتیجه ی افزایش سن، احتمال پیشرفت آن نیز کمتر می شود؛ نسبت به حالتی که مشکل در سنین میانسالی ایجاد شود.
درمان سرخوردگی مهره کمری چگونه انجام می شود؟
درمان مناسب سرخوردگی مهره کمری، بر اساس شدت مشکل بیمار و علائم او تعیین می شود. درمان اولیه در موارد خفیف این بیماری، استفاده از درمان های فیزیکی می باشد. این درمان ها که شامل فیزیوتراپی، آب درمانی و ورزش های مناسب هستند؛ عضلات ستون فقرات را تقویت نموده و استحکام و ثبات قسمت های درگیر را بیشتر می کنند. در واقع بهترین روش درمان برای مراحل اولیه بیماری و موارد خفیف آن راه رفتن داخل آب و شنای کرال هستند. ورزش کردن و قوی کردن عضله های ستون فقرات، نه تنها جلوی پیشروی بیماری را می گیرد بلکه به بهبود درد بیمار کمک می کنند. عضله های قوی از حرکت غیر طبیعی مهره های گردن جلوگیری می کنند.
داروهای ضد التهاب نیز در مراحل اولیه ی درمان، برای کاهش التهاب اعصاب مجاور و دیسک ها تجویز می شوند. این داروها علاوه بر کاهش درد بیمار، باعث افزایش روند بهبودی نیز می شوند. بستن کمربند از راه های دیگر است. که در کوتاه مدت باعث کاهش درد بیمار در زمان راه رفتن و یا فعالیت کردن می شود.
در موارد شدید نبودن سرخوردگی مهره کمری، می توان در اعصاب و دیسک های مجاور داروهای ضد التهاب را تزریق نمود. روش هایی مانند استفاده از لیزر، اوزون و درمان های مشابه، جایگاهی در درمان این مشکل نداشته و فقط ممکن است در موارد بسیار نادر کمک کننده باشند. ولی متاسفانه گاهی به طور مکرر و شایع شاهد استفاده از این روش ها برای درمان سرخوردگی مهره ها هستیم.
درمان قطعی سرخوردگی مهره کمری، استفاده از عمل جراحی برای از بین بردن لقی و افزایش ثبات مهره ها می باشد.
جراحی سرخوردگی مهره های کمری به چه شکل انجام می شود؟
درمان قطعی این مشکل استفاده از پروتز برای ثابت نمودن مهره های لق می باشد. ظاهر عمل سرخوردگی مهره کمری، ممکن است ساده به نظر برسد. ولی این طور نیست و پیچیدگی و ظرافت زیادی در این عمل وجود دارد. که بی توجهی به آن باعث معکوس شدن نتیجه ی جراحی می گردد.
تکنیک های مختلفی برای این جراحی وجود دارد. جراح با توجه به شدت مشکل، علائم بیمار و یافته های تصویربرداری روش مناسب را انتخاب می کند. استفاده از پلاتین برای درمان سرخوردگی مهره کمری، امروزه بسیار زیاد شده است. اما آنچه اهمیت دارد دقت در جایگذاری مناسب پلاتین می باشد؛که کمتر به آن توجه می شود. یک عمل جراحی موفق، فشار را از روی اعصاب بر می دارد و مهره های لق را ثابت می کند در نتیجه باعث از بین رفتن علائم بیمار می شود.
بعد از جراحی سرخوردگی مهره کمری چه مراقبت هایی باید انجام شود؟
از آنجایی که این عمل، یک عمل سنگین است و در آن از پلاتین گذاری استفاده می شود. ممکن است بیمار بعد از عمل درد داشته باشد. که این دردها رفته رفته بهبود پیدا می کنند. احساس گزگز در پاها و درد های منتشر شونده به پاها ممکن است تا مدتی بعد از عمل باقی مانده باشند که کم کم از بین می روند.
استفاده از کمربند نیز تا زمان اطمینان یافتن از جوش خوردگی مهره های لق ضروری است. بعد از ثابت شدن مهره های لق که ممکن است چند ماه زمان ببرد؛ می توان دیگر از کمربند استفاده نکرد. ستون فقراتی که جراحی شده است؛ را نباید رها کرد و در صورت بروز درد لازم است؛ دردها پیگیری شوند. در مواردی ممکن است درمان هایی مثل آب درمانی، فیزیوتراپی و ورزش برای مدتی بعد از عمل ادامه پیدا کنند.
پروتزها به هیچ عنوان همانند بافت های طبیعی نمی شوند و پزشک به ناچار از آن ها استفاده می کند. این پروتزها اگرچه باعث از دست رفتن بخش کوچکی از حرکات کمر می شوند. ولی امکان راه رفتن دوباره و بازگشت بیمار به زندگی عادی را فراهم می کنند. این افراد لازم است بیشتر از افراد عادی مراقب باشند تا فشار زیادی به ستون فقرات آن ها وارد نشود.
