همه چیز در مورد بیماری اسکولیوز

بیماری اسکولیوز یا ناهنجاری ستون فقرات در اثر تخریب دیسک و یا پوکی استخوان در ستون فقرات ایجاد می شود و باعث انحنای ستون فقرات میشود.

اسکولیوز یا ناهنجاری ستون فقرات چیست؟

اسکولیوز در واقع به اختلال کجی ستون فقرات گفته میشود که به دلایل متعددی مانند تخریب ، پوکی استخوان، شکستگی های فشاری ستون فقرات و غیره ایجاد میشود. منظور از اسکولیوز درواقع انحنای غیرطبیعی ستون فقرات است. این بیماری امکان دارد در هر قسمت از ستون فقرات ایجاد شود اما شایع ترین قسمت های آن بالای کمر و ستون فقرات است. این عارضه در کودکی به دلایل سرعت رشد ایجاد می شود و در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. این بیماری علائم قابل توجهی ندارد اما افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند به یک طرف خم می شوند. 
 رایج ترین علائم این بیماری درد و لنگش است. انحراف ستون فقرات یا همان اسکولیوز در افراد با استفاده از روش های فیزیوتراپی قابل درمان است. ایجاد تغییر شکل ستون فقرات در افراد یکی از موضوعات مهم در بحث سلامتی بشر است. یکی از انواع این تغییر شکل ها اسکولیوز بوده که به معنای تغییر شکل ستون فقرات است. این حالت در فردی است که از نظر اسکلتی بالغ می باشد. یکی از انواع اسکولیوز، اسکولیوز بالغین است و در سنین بالا ظاهر می شود. اسکولیوز بالغین به اسکولیوز دژنراتیو نیز شناخته می شود. همانطور که گفته شد علت این تغییر شکل گاهی به دلیل تخریب دیسک، شکستگی های فشاری ستون فقرات و پوکی استخوان و یا ترکیبی از آنهاست.

انواع اسکولیوز و علت بروز بیماری

 پزشکان علت بسیاری از انواع اسکولیوز را تشخیص نداده اند و از آنجایی که این بیماری در افرادی که سابقه خانوادگی دارند امکان ابتلا وجود دارد پزشکان دخالت داشتن عوامل ارثی در بروز این بیماری را تشخیص داده اند. انواع شایع بیماری ناهنجاری های ستون فقرات عبارتند از بیماری های عصبی ماهیچه ای مانند فلج مغزی و نقص های مادرزادی که باعث تاثیر در رشد استخوان و ستون فقرات میشود. اسکولیوز بالغ که در سنین بالا ایجاد می شود به سه گروه تقسیم بندی می شود؛ اسکولیوز تخریبی اولیه اسکولیوز ایدیوپاتیک پیشرونده در بالغین اسکولیوزیس تخریبی اولیه. اسکولیوز در واقع ناهنجاری است که به عنوان انحراف جانبی در ستون فقرات شناخته می شود. این ناهنجاری در واقع یک ناهنجاری سه بعدی است و عامل اصلی این تغییر مورفولوژیک تنه تغییرات هندسی و قفسه سینه است. 

علائم بیماری ناهنجاری ستون فقرات

علائم اسکولیوز در بیمار بروز درد و لنگش، شانه های غیر همسطح، برجسته تر بودن استخوان شانه یا کتف یک سمت بدن، قرار گرفتن مفصل ران، یک طرف بدن در بالاتر، پیشرفت انحنا و بروز اختلالات نورولوژیک است.
درمان اسکولیوز بالغین به دلیل عوارض جراحی و خصوصیات بحرانی استخوانهای این گروه از افراد بسیار محافظه کارانه انجام می شود. در انتخاب نوع درمان برای اسکولیوز در نظر گرفتن عواملی مانند سن، علائم نورولوژیک و تغییرات وابسته به خط انحنا اهمیت دارد. یکی از روش های درمان اسکولیوز استفاده از بریس است. استفاده از بریس در شرایطی است که رشد استخوان کودک متوقف نشده باشد و نوع اسکولیوز بیمار متوسط باشد. در واقع بریس قابلیت درمان انحراف ستون فقرات را ندارد و تنها ‌می تواند از شدت آن بکاهد.

• منظور از عفونت های ستون فقرات چیست؟

روش های درمان اسکولیوزیس

روش درمانی دیگر برای انحراف ستون فقرات عمل جراحی است. بیماری اسکولیوز با گذشت زمان پیشرفته تر خواهد شد بنابراین برای کمتر کردن شدت انحراف ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت آن از روش جراحی استفاده می شود. یکی از انواع این جراحی که در آن جوش دادن مهره ها صورت می گیرد spinal fusion  است. در این جراحی یک یا چند مهره ستون فقرات به هم جوش می خورد. در نتیجه این مهره ها قادر نیستند به صورت مستقل حرکت کنند. قطعات شبه استخوانی مانند میله سیم و پیچ بین مهره های ستون فقرات قرار می گیرد و آن را صاف نگه میدارد. از جمله روش هایی که می توان این بیماری را کنترل کرد تا به نحوی آن را درمان نمود به این شکل است. 
•    استفاده از روش های درمان خانگی برای درمان
•    ورزش های فیزیوتراپی یا شرکت کردن در برنامه های ورزشی
•    جلوگیری از پیشرفت انحنای اسکولیوزیس
•    انجام تمرینات کششی و تمرینات تقویتی در عضلات ضعیف شده
•    درمان یوسچر غلط و مشکلات تنفسی
•    استفاده از بریس های مناسب در صورت نیاز
•    درمان سندروم درد در ستون فقرات
•    استفاده از روش های ماساژ درمانی و درمان های دستی
•    استفاده از روش های گرما یا سرما درمانی
•    روش های الکترو تراپی و لیزر درمانی

حدوداً ۲۰ درصد از علت بروز اسکولیوز به دلایل زیر است. 
•    اسکولیوز مادرزادی؛ از بدو تولد ستون فقرات دچار نقص و ناهنجاری میشود
•    اسکولیوز عصبی؛ تاثیرات ناهنجاری های عصبی بر روی ماهیچه های ستون فقرات
                                                         

اقدامات پیشگیری از بروز ناهنجاری ستون فقرات

برای پیشگیری از بروز اسکولیوز یا ناهنجاری ستون فقرات از روش های مختلفی می توان بهره گرفت تا از بروز این بیماری و ایجاد ناهنجاری در ستون فقرات پیشگیری کرد. روش های اصلاحی مانند اصلاح محیط کار و تحصیل، اصلاح محیط زندگی، انجام ورزش و تمرینات جسمانی ویژه از میزان و شدت این ناهنجاری می کاهد. 

بیمار باید بعد از درمان و جراحی ناهنجاری ستون فقرات تا حدی حرکت و فعالیت های روزانه داشته باشد که به مهره های ستون فقرات فشار بیش از حد وارد نشود. در واقع این مراقبت با توجه به وضعیت و شرایط بیمار، تعداد مهره های آسیب دیده و نوع عمل جراحی انجام شده متفاوت است. مراقبت های بعد از درمان اسکولیوز توسط پزشک با در نظر گرفتن عوامل و شرایط بیمار به وی توصیه می گردد. بیمار می تواند به طور تقریبی این نکات را رعایت کند. در واقع مراقبت های بعد از عمل جراحی به بازه های زمانی مختلف تقسیم بندی می شود که مهمترین بازه زمانی اوایل جراحی است و در بهبود بیمار بیشترین تاثیر را دارد. مراقبت های شش هفته اول بعد از جراحی مراقبت از زخم جراحی است که به طور مرتب پانسمان باید تعویض گردد.

 در اغلب این جراحی ها از بخیه های جذبی استفاده می شود و در صورت جذبی نبودن آنها معمولاً بعد از دو یا سه هفته توسط پزشک و پرستار خارج می گردد. پس از جراحی ممکن است زخم احساس سوزش داشته و به عواملی مانند نور خورشید حساسیت نشان دهد. ممکن است پوست اطراف زخم حالت بی حسی داشته باشد. 

 مراقبت های بعد از درمان

پس از جراحی استحمام در دو هفته اول امکان پذیر است که بیمار باید قسمتهای مختلف بدن را به صورت جداگانه با استفاده از لیف و اسفنج بشوید. استفاده از دوش برای استحمام پس از گذشت دو هفته و استفاده از وان پس از گذشت ۴ هفته امکان پذیر میباشد. از لحاظ فعالیت بدنی بیمار می تواند بنشیند اما باید به میزان زیادی راه برود. مصرف استامینوفن و کدئین و داروهای ضد درد برای کاهش درد توسط پزشک تجویز میشود داروهای ضد التهاب مانند ناپروکسن و ایبوپروفن توصیه نمی شود زیرا این داروها فیوژن مهره ها را به تاخیر می اندازند. بعد از درمان بیمار میتواند غذای معمولی بخورد اما مصرف غذایی پروتئین دار که روند بهبود را سریعتر می کند توصیه می شود. پس از جراحی معمولاً نیازی به استفاده از بریس نمیباشد استفاده از بریس در دو ماه اول پس از جراحی و تنها هنگام نشستن و راه رفتن توصیه می شود.
 مصرف سیگار به دلیل تاخیر انداختن در بهبود فیوژن مهره ها پس از درمان به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. 

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیماری‌های شایع ستون فقرات و راه های پیشگیری از بروز آن‌ها دعوت میکنیم سایر مطالب وب سایت دکتر مرشد را مطالعه نمایید.